Seyfettin Gürsel ve Mine Durmaz
Kayıt dışılık sorununu irdeleyen bu ikinci araştırma notumuz bölgesel eşitsizliklere odaklanmaktadır. Bölgesel kayıt dışılık oranlarında muazzam farklar söz konusudur. 2013 yılında ülke genelinde yaklaşık yüzde 37 olan toplam istihdam kayıt dışılık oranı Güneydoğu bölgelerinde yüzde 70’lere kadar çıkarken, Ankara ve İstanbul’da yüzde 16 civarına kadar düşmektedir. Ücretli istihdam kayıt dışılık oranı ise ülke genelinde yüzde 20 olarak gerçekleşirken, Güneydoğu’da yüzde 40’ı aşmakta, Batı’nın sanayileşmiş bölgelerinde ise yüzde 10 ile 16 arasında değişmektedir. 2005’ten 2013’e kayıt dışılıkta ülke genelinde gözlemlenen önemli düşüş bölgeler itibariyle eşit olmamıştır. Ücretli kayıt dışılık oranı ülke genelinde yüzde 38 azalırken, Batı’da bu oranlar yarıdan fazla düşmüş, buna karşılık diğer bölgelerde çok daha kısıtlı oranlarda azalmış, kimi bölgelerde ise artışlar ortaya çıkmıştır.
Kayıt dışılıkta gözlemlenen büyük bölgesel farklılıkların başlıca nedeni, kayıt dışılık düzeylerini belirleyen sektörel istihdamın dağılımı, istihdamın ortalama eğitim düzeyi, ortalama firma büyüklüğü gibi temel yapısal özelliklerin de bölgeler arasında son derece eşitsiz dağılmasıdır. Keza kayıt dışılıkta son sekiz yılda gerçekleşen iyileşmenin bölgeler düzeyinde aynı ölçüde olmaması da söz konusu yapısal özelliklerdeki değişimlerin eşitsiz olmasından kaynaklanmaktadır.
doc. ArastirmaNotu172
pdf. ArastirmaNotu172