Seyfettin Gürsel ve Uğurcan Acar
Son 3 yılda Türkiye 3 genel seçim yaşadı: 7 Haziran 2015, 1 Kasım 2015 ve 24 Haziran 2018.
Bu seçimlerden birinci parti olarak çıkan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) oy oranında büyük dalgalanmalar oldu. 7 Haziran’da yüzde 40,9 düzeyinde kalan AKP olağanüstü koşullarda gerçekleşen 1 Kasım seçimlerinde yüzde 49,5 ile zirve yaptı. 24 Haziran’da ise yüzde 41,9 ile 3 yıl önceki düzeyine geriledi. Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) oy oranı ise önce yüzde 16,3’den 11,9’a düştü ardından son seçimde İyi Parti’nin (İYİP) siyaset sahnesine çıkışına rağmen yüzde 10,9’da tutunmayı başardı. CHP’nin ülke genelinde oy oranı fazla değişmeyerek yüzde 25 civarında kaldı. HDP ise 3 yıl önce yüzde 13,1 ile zirve yaparken 1 Kasım’da yüzde 10,8’e geriledi. 24 haziranda ise oranını yüzde 11,7’ye yükseltti.
Ülke geneli oy oranları itibariyle bu gelişmeler iller düzeyinde irdelendiğinde seçmen geçişlerine dair çok daha farklı ve karmaşık dinamikler ortaya çıkıyor. Bu araştırma notunda partilerin iller düzeyinde oy oranlarındaki değişimlerini dikkate alarak seçmen geçişlerine dair başlıca gözlemlere odaklanıyoruz. Bu gözlemlerden ilki Doğu ve Güneydoğu’da AKP’nin büyük bir çıkış gerçekleştirirken HDP’nin gerilemekte olduğudur. Diğer yandan, bu bölge dışında AKP’nin kimi illerde daha ölçülü bir çıkış yaşarken kimi illerde, özellikle Orta Anadolu’da, düşüşe geçtiği görülmektedir. Bu zıt yönlü değişimlerin kaynaklarını iller düzeyindeki diğer partilerin oy dağılımlarının izin verdiği ölçüde belirlemeye çalışıyoruz. Bir üçüncü gözlem HDP’ye yönelik stratejik oyların Ege kıyısı illerde ve Trakya’da belirgin ölçüde ortaya çıktığı ve beklendiği gibi CHP’den kaynaklandığı şeklindedir. Son olarak CHP’nin Ege ve Karadeniz illerinde yaşadığı büyük oy kayıplarını ele alıyoruz.
doc. ArastirmaNotu230
pdf. ArastirmaNotu230