Seyfettin Gürsel ve Ayşenur Acar
Türkiye’de 2008’den 2011’e göreli gelir yoksulluğu oranı yüzde 24,1’den yüzde 22,9’a düşmüştür. Kimlerin yoksullaştığı, kimlerin yoksulluktan çıktığı ve bu geçişlerde ne gibi faktörlerin etkili olduğu soruları, yoksullukla mücadele politikalarının tasarlanması ve etkin bir şekilde uygulanması açısından oldukça önemlidir. Bu araştırma notunda, 2008-2011 döneminde, yoksulluktan çıkış ve yoksulluğa girişlerde hangi faktörlerin etkili olduğunu inceliyoruz. Bulgulara göre, incelediğimiz 4 yıl boyunca, sadece emek dışı gelir sahibi olmanın daha çok yoksul olmayan haneler arasında görülen bir durumken, sadece emek geliri sahibi olmak daha çok 4 yıl boyunca yoksul olan haneler arasında görülen bir durum. Eğitim seviyesi yoksul olmayanlar arasında en yüksek iken, yoksullar arasında da en düşüktür, ki bu bulgu yoksul olmayanlar ortalama ortaokul mezunu iken, yoksulların ilkokul mezunu bile olmadığı anlamına gelmektedir. Bununla beraber, yoksulluğa girenlerin ortalama eğitim seviyesinin yoksulluktan çıkanlara kıyasla düşük olduğu görülmektedir. Bu bulgulardan hareketle, Türkiye’de düşük eğitim seviyesi ile yoksul olma arasında pozitif bir ilişki bulunduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca, yoksul haneler yoksul olmayan hanelere kıyasla daha kalabalık ve daha çok çocuklu hanelerde yaşamaktadır. Öte yandan, geçişlerde hangi faktörlerin etkili olduğuna dair yaptığımız ekonometrik analiz sonuçları, yoksulluk geçişlerinde hane halkı bireylerinin işgücü piyasası durumlarındaki değişikliklerden çok, gelir türlerindeki parasal değişiklerin (emek, müteşebbis, emeklilik, kira/varlık gelirindeki parasal artışlar-azalışlar) anlamlı etkilere sahip olduğunu göstermektedir.
doc. ArastirmaNotu175
pdf. ArastirmaNotu175