Türkiye’de Bilişim Teknolojisi ve Ekonomi

Zümrüt İmamoğlu ve Barış Soybilgen

Dünyanın bilgi çağına geçtiği bu dönemde bilişim teknolojileri hızla yayılmakta, sosyal hayattan, eğlence şekillerine, üretim tekniklerinden, ticaret yollarına kadar her alanda değişikliklere neden olmaktadır. Dijitalleşen dünyada ekonomik yapıda da önemli değişiklikler meydana gelmektedir. Bugün gelişmekte olan bir çok ülke iktisadi açıdan geri kalmamak için ekonomik yapılarını dijital dünya ile uyumlu hale getirmeye çalışmaktadır. Bilişim politikaları bu açıdan iktisadi kalkınmanın bir parçası haline gelmiştir. Yapılan çalışmalar bilişim teknolojisi kullanımının bir çok ülkede ekonomik büyümeye önemli katkılar yaptığını göstermektedir.

• Bilişim teknolojilerinin adaptasyonu ekonomilerde büyümeye iki yoldan katkı yapmaktadır: yatırımları artırarak doğrudan ve işletmelerde verimliliği artırarak dolaylı yoldan.
• Bilişim teknolojili ürünlere yapılan harcamalarda meydana gelen her yüzde 10’luk artış büyümeyi yüzde 0,5-0,6 aralığında artırmaktadır.
• Bilişim teknolojisi kullanımı ülkelerdeki verimlilik artışının yaklaşık yüzde 80’ini oluşturmaktadır.
• Bilgisayar ve internet kullanımının yaygınlaşması sanayi sektörlerinde verimlilik artışları sağlayarak dış pazarlarda rekabet gücünü artırmakta ve dolayısıyla ticareti artırmaktadır.
• Hizmet sektöründe bilişim teknolojileri kullanımı emek verimliliğinde önemli artışlar sağlamaktadır. Emek verimliliğinde artış ücretlere yansımakta ve refah seviyesini yükseltmektedir.
• Bilişim teknolojileri kullanımı ticareti olumlu etkilemekte, ülkeler arası mesafeleri kısaltarak yeni pazarlara ulaşımı kolaylaştırmaktadır.
• Yabancı sermaye, yatırım için bilişim teknolojilerine erişimin yaygın ve ucuz olduğu gelişmekte olan ülkeleri tercih etmektedir.
• Bilişim teknolojisi kullanımının gerek firma gerek hane halkı arasında yaygınlaşması dijital ekonomiye geçişi hızlandırmaktadır. Böylece ekonomilerde kayıt dışılık azalmakta, devlet hizmetlerinden alış-verişe, sağlık hizmetlerinden eğitime bir çok alanda daha iyi hizmet verilmesi sağlanmaktadır.
• Bilgisayar sahipliği ve bilgisayar okuryazarlığının artması yüksek katma değerli sektörlerde çalışacak işgücünün yetişmesine destek vermektedir.

Bu faydalara rağmen maalesef Türkiye’de bilişim teknolojisi kullanımı ve adaptasyonu hem hane halkında hem de reel sektörde bir çok ülkeye kıyasla oldukça geridedir. Özellikle Avrupa kıyaslamalarında Türkiye neredeyse her alanda son sıralarda yer almaktadır.

• Türkiye’de firmalarda çalışanların dörtte biri bilgisayar kullanırken, Avrupa’da bu ortalama yüzde 50’dir.
• Türkiye’de hane halklarının yalnızca yarısının bilgisayara erişimi vardır.
• Türkiye’de fertlerin yüzde 50’si hayatlarında hiç bilgisayar kullanmamış, hiç internete girmemiştir.
• Türkiye’de 16-24 yaş arasındaki gençlerin beşte biri hayatlarında hiç bilgisayar kullanmamışlardır.
• Türkiye’de bilgisayar kullananların yalnızca üçte biri hesap tablosu (spreadsheet) üzerinde aritmetik bir formül (dört işlem) kullanabilmektedir.

doc. PolitikaNotu004

pdf. PolitikaNotu004