Gökçe Uysal-Kolaşin, Merve Yiğit-Yontar
Son dönemlerde yurtdışında sıkça tartışılan nesiller arası sosyal hareketlilik kuşkusuz Türkiye için de önemli bir sorudur. Nesiller arası sosyal hareketlilik toplum içerisindeki fırsatların varlığıyla doğrudan ilgilidir. Nesiller arası sosyal hareketliliğin az olduğu toplumlarda bireylerin sosyoekonomik durumları ebeveynlerinin sosyoekonomik durumlarına yakından bağlıdır. Eğitime erişimin ailenin sosyoekonomik durumuna bağlı olması ya da aile, okul, mahalle, iş çevresi gibi çevreler vasıtasıyla oluşturulan sosyal sermaye birikiminin işgücü piyasasında etkili olması nesiller arası sosyal hareketliliği azaltan faktörlerdir.
İktisatçılar, nesiller arası sosyal hareketliliğin ölçütleri olarak bireylerin eğitimlerinin ebeveyn eğitimi ile, bireylerin ücretlerinin ebeveyn ücretleri ile, bireylerin ücretlerinin ebeveyn eğitimi ile ilişkileri araştırmaktadır. Bu araştırma notunda ilk defa Türkiye’de temsil gücü olan Hanehalkı İşgücü Anketi verileri kullanılarak nesiller arası sosyal hareketlilik ölçülmektedir. Türkiye’de 15-34 yaş arasındaki bireyin ücretini etkileyen eğitim, tecrübe vb. etkenler sabit tutulduğunda dahi ebeveyn eğitiminin bireyin ücretinin önemli bir belirleyicisi olduğu görülmektedir. Diğer bir deyişle, aynı eğitim, işgücü piyasası tecrübesi, kıdem seviyesine sahip, benzer koşullar altında çalışan iki bireyden babası en az lise mezunu olanın ücreti yüzde 10, annesi en az ilköğretim mezunu olanın ücreti yüzde 2,9 daha yüksektir. Bireylerin bugünkü sosyoekonomik durumlarının ebeveynlerinin eğitim durumlarına bu denli bağlılık göstermesi nesiller arası sosyal hareketliliğinin yeterince sağlanamadığına işaret etmektedir.
pdf. ArastirmaNotu128
doc. ArastirmaNotu128