Seyfettin Gürsel, Ozan Bakış ve Yazgı Genç
Daha önce yayınladığımız “Asgari ücret artışı kayıt dışı istihdamı olumsuz etkiliyor” (bkz. Betam Araştırma Notu 16/196) başlıklı araştırma notunda 2016 yılındaki asgari ücret artışının kayıt dışı istihdama olan etkilerini incelemiş ve bu etkinin pozitif olduğu yönünde kuvvetli emareler gözlemlemiştik. O notta sadece 2016 yılının ilk çeyrek verilerini kullanabildiğimiz için ilk bulgulara temkinli yaklaşılmasını önermiş, bu konuya tekrar döneceğimizi vurgulamıştık. Maalesef bu güncellemeyi tek bir araştırma notu çerçevesinde sunamıyoruz. O yüzden asgari ücret artışının kayıt dışılığa olan etkilerini üç araştırma notu ile okurlarımızla paylaşmayı uygun gördük.
Elinizdeki bu ilk not işteki durum temelinde genel eğilimleri ve aylık değişimleri analiz edecektir. İkinci notumuz geçen sene yayınladığımız araştırma notu ile aynı yaklaşımı kullanacaktır. Bu yaklaşımda her sektördeki düşük ücretli (asgari ücret ve altı kazanan) çalışanların oranı “asgari ücret artışının söz konusu sektörü etkileme gücü” olarak değerlendirilmektedir. Bu varsayım doğru ise düşük ücretli çalışanların yoğun olduğu sektörlerde asgari ücret artışı daha etkili olacak ve kayıt dışı çalışma diğer sektörlere kıyasla artacaktır. Üçüncü ve son notumuz ise HİA mikro verilerini kullanarak yukarıda anlatılan varsayımı ekonometrik yöntemlerle sınayacaktır. Bu üç notun ortak bulgusu daha önce yayınladığımız araştırma notundaki ilk tespitlerimizi doğrulamaktadır. Buna göre asgari ücret artışının kayıt dışı istihdamı arttırıcı etkisi bulunmaktadır.
Bu araştırma notunda ise 2016 yılının tüm verilerini kullanarak kayıt dışı istihdamı işteki durum temelinde, ücretli ve ücretli olmayan istihdamı ayırt ederek inceliyoruz. İlk bulgular, 2016 yılındaki asgari ücret artışının özellikle işveren ve kendi hesabına çalışan kesimde daha güçlü olduğunu gösteriyor. Asgari ücret artışının kayıt dışı çalışmaya olan etkisinin zaman içinde evrildiği ve etkilerin 2017 yılına sarktığı anlaşılmaktadır.
doc. ArastirmaNotu220
pdf. ArastirmaNotu220