Zümrüt İmamoğlu
Merkez Bankası’nın yayınlamış olduğu yeni reel kur göstergesine göre Türk Lira’sı 2003 yılı başından bu yana reel olarak yüzde 36 değer kazandı. Bu değerlenme ağırlıklı olarak Türkiye ve ticaret ilişkisi içerisinde bulunduğu ülkeler arasındaki enflasyon farkından kaynaklandı. Standart ekonomi teorilerine göre bu enflasyon farkının Türk Lira’sında nominal değer kaybına yol açması gerekirken, gerçekte nominal kur enflasyon farkından daha az değer kaybetti ve reel kurda artışa sebep oldu.
Bu araştırma notunda teorik olarak beklenen nominal kurdaki düşüşün niye gerçekleşmediğini anlayabilmek için reel kurdaki artışı ayrıntılı olarak inceledik. Araştırmamıza göre Türkiye’deki fiyat artışları ihracat fiyatlarına tam olarak yansımıyor. İhracatını yaptığımız ürünlerin fiyatları yurt içi üretici fiyatlarındaki artış kadar artmıyor. İhracatçılarımız yurt dışında rekabeti sürdürebilmek için kar marjlarını kısmak zorunda kalıyorlar.
İthalatını yaptığımız ürünlerin fiyatları ise ticaret yaptığımız ülkelerin enflasyonundan daha fazla artıyor. Bunun bir kısmı enerji ve enerji dışı hammadde fiyatlarındaki enflasyonun bu ülkelerin enflasyonundan daha yüksek olmasından kaynaklanıyor.
Bu gelişmelerden dolayı Türkiye’nin ticaret haddi, yani ihracat fiyatının ithalat fiyatına oranı, artmak yerine 2003 yılından bu yana düşme eğilimi gösteriyor. Reel kurda artış olmasına rağmen ticaret haddinin artmıyor olması Türkiye’nin dış ticaretten giderek daha az fayda sağladığını gösteriyor.
Araştırma notuna ulaşmak için aşağıdaki linke tıklayınız.
pdf. ArastirmaNotu086
doc. ArastirmaNotu086