KURULAN-KAPANAN FİRMALAR: ANA EĞİLİMLER, İSTİHDAM VE KATMA DEĞERE ETKİLERİ

Ozan Bakış ve Melike Kökkızıl

Bu çalışmada Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından yayımlanan Kurulan/Kapanan Şirket İstatistikleri kullanılarak, 2010-2016 döneminde kurulan ve kapanan firmaların, makroekonomik göstergeler olan istihdam ve milli gelirle olan ilişkisi incelenmiştir. Bu dönemde Türkiye genelinde kurulan firma sayısında yaklaşık yüzde 25’lik bir artış olduğu görülmektedir (52 binden 65 bine). Ekonomik büyümenin önceki iki yıla kıyasla göreli olarak düşük kaldığı (yüzde 4,7) 2012’de kurulan firma sayısında dip nokta görülerek, yıllık kurulan firma sayısı yaklaşık olarak 40 bine düşmüştür. Sonraki yıllarda yükselerek 70 bin sınırına dayanmıştır. Aynı dönemde kapanan firma sayısında ise yaklaşık yüzde 8’lik bir azalış olduğu görülmektedir (13 binden 12 bine). Firma kapanışının en çok olduğu yıl 2013’dür (17 bin). Ayrıca bu dönemde kurulan firma sayıları her sene kapanan firma sayılarından daha yüksektir ve mevcut olana bu dönemde 283 bin kadar firmanın eklendiği gözlemlenmektedir. Firmaların kurulduğu ve kapandığı ayların dağılımı incelendiğinde firmalar daha çok yılın ilk aylarında kurulmakta, kurulan firmalar sene ortasına doğru azalmakta, sonra tekrar hafif bir artış görülmektedir. Firmalar en çok ocak ve aralık aylarında kapanmakta, diğer aylarda ise görece düşük ve benzer miktarda işletme kapanışları gözlemlenmektedir. Kurulan firma sayısı ile ileriki dönem istihdam artışları arasında istatistiki olarak anlamlı bir ilişki bulunmazken kapanan firma sayısının ilerleyen dönemdeki istihdam artışlarını olumsuz etkilediği tespit edilmiştir. Ekonomik büyümenin etkilerine baktığımızda ise kapanan şirket sayısının sonraki çeyreklerde büyümeye olumsuz etkisi gözlemlenirken, kurulan şirketlerin büyümeye etkisinin ise olumlu olmakla birlikte daha zayıf olduğu sonucuna varılmıştır.

doc. ArastirmaNotu214

pdf. ArastirmaNotu214